Tinh dầu thiên nhiên không chỉ mang đến hương thơm dễ chịu, mà còn là một liệu pháp chăm sóc sức khỏe và tinh thần với nhiều ứng dụng phong phú. Để khai thác trọn vẹn những lợi ích ấy một cách an toàn, điều quan trọng là biết sử dụng tinh dầu đúng cách. Cùng areme khám phá những phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả để đưa tinh dầu thiên nhiên vào đời sống hằng ngày.
Sử dụng tinh dầu thiên nhiên để làm thơm không gian
Sử dụng máy khuếch tán
Để khuếch tán tinh dầu trong không gian, bạn có thể sử dụng các loại máy khuếch tán tinh dầu (còn gọi là máy xông tinh dầu). Đây là các thiết bị giúp phân tán tinh dầu vào không khí. Có nhiều cơ chế hoạt động khác nhau như khuếch tán bằng nhiệt độ, khuếch tán bằng hơi nước, v.v. với ưu và nhược điểm riêng.
- Máy khuếch tán phun sương: Máy khuếch tán phun sương siêu âm là loại máy phổ biến nhất hiện nay, hoạt động dựa trên sự kết hợp giữa nước và tinh dầu. Chỉ cần cho nước cùng vài giọt tinh dầu vào bình chứa, sóng siêu âm sẽ tạo ra rung động tần số cao, phá vỡ hỗn hợp này thành làn sương siêu mịn mang theo hương thơm lan tỏa khắp không gian.Không chỉ khuếch tán hương tinh dầu hiệu quả, máy còn giúp bổ sung độ ẩm cho không khí, thích hợp cho phòng sử dụng điều hòa.
- Máy khuếch tán bằng nhiệt: Sử dụng nguồn nhiệt từ điện hoặc nến để làm tinh dầu bay hơi và lan tỏa hương thơm. Do máy sử dụng nhiệt nên dễ sử dụng, tiện lợi và không gây tiếng ồn, tuy nhiên cần lưu ý tránh chạm vào máy khi đang sử dụng.
- Máy khuếch tán tinh dầu nguyên chất bằng khí nén (nebulizer diffuser): Hoạt động hoàn toàn không dùng nước và không dùng nhiệt. Thay vào đó, máy sử dụng áp suất không khí mạnh để biến tinh dầu nguyên chất thành những hạt siêu nhỏ và khuếch tán trực tiếp ra không gian. Công nghệ này giúp giữ nguyên vẹn thành phần và công dụng trị liệu của tinh dầu, mang lại mùi hương đậm và hiệu quả cao trong chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, loại máy này có giá thành cao hơn so với máy phun sương siêu âm và tiêu hao tinh dầu nhanh hơn các loại máy khuếch tán khác.
Khuếch tán bằng gỗ
Gỗ là nguyên liệu thích hợp để khuếch tán mùi hương từ tinh dầu thiên nhiên, với những ưu điểm như độ bền cao, dễ sử dụng, có thể sử dụng lâu dài và tái sử dụng nhiều lần. Gỗ khuếch tán tinh dầu được làm từ các loại gỗ tự nhiên như gỗ óc chó, gỗ sồi, gỗ tuyết tùng, gỗ thông, v.v. với chất gỗ mềm, thớ mịn, khả năng thẩm thấu tinh dầu và toả hương tốt.
- Khuếch tán bằng que khuếch tán: là phương pháp khuếch tán hương thơm đơn giản và an toàn, ít tốn kém do không cần dùng điện hay nhiệt. Trong bình chứa dung dịch gồm tinh dầu thiên nhiên kết hợp với dung môi khuếch tán, giúp hương lan tỏa đều đặn và bền lâu. Khi các que tre, mây hoặc gỗ được cắm vào, chúng sẽ thấm hút dung dịch và tỏa hương một cách nhẹ nhàng, liên tục ra không khí. Reed diffuser mang lại hương thơm thư giãn, tinh tế cho không gian sống, đồng thời có tác dụng khử mùi và tạo bầu không khí dễ chịu. Đây là lựa chọn lý tưởng cho phòng khách, phòng ngủ, văn phòng, nhà tắm hoặc xe hơi.
- Khuếch tán bằng phụ kiện khuếch tán bằng gỗ: Các phụ kiện khuếch tán tinh dầu bằng gỗ mềm có khả năng thẩm thấu tinh dầu như gỗ thông hinoki (loại gỗ thông Nhật có khả năng kháng khuẩn, hút ẩm, chống nấm mốc tự nhiên, có hương thơm dịu nhẹ, thư giãn) hoặc gỗ maple (loại gỗ thường dùng trong nội thất, nhẹ nhưng có độ bền cao và chất gỗ mềm). Chỉ cần nhỏ vài giọt tinh dầu vào bên trong túi thơm/túi khử mùi giày/trên bề mặt trụ gỗ, hương thơm sẽ từ từ lan tỏa, mang lại cảm giác thư thái và dễ chịu. Những phụ kiện này giúp khử mùi, làm sạch không khí, đặc biệt phù hợp cho tủ quần áo, ngăn kéo, hoặc dùng trong xe hơi.
Làm thơm với túi thơm, bông gòn
Nếu không có sẵn các thiết bị hoặc dụng cụ khuếch tán, bạn có thể sử dụng những vật dụng quen thuộc có sẵn để làm thơm không gian với tinh dầu như bông gòn, khăn giấy, túi thơm. Chỉ cần nhỏ vài giọt tinh dầu vào bông gòn, khăn giấy, các loại túi làm thơm không mùi, sau đó đặt vào nơi cần làm thơm như lối thông gió, bàn làm việc, vỏ gối, tủ quần áo, túi xách, v.v. để mùi hương lan tỏa tự nhiên.
Với tinh dầu thiên nhiên của areme, bạn còn có thể sử dụng thẻ mùi hương (scent card) đi kèm trong mỗi hộp tinh dầu để làm thơm các vật dụng xung quanh. Chỉ cần nhỏ 1-2 giọt tinh dầu vào vị trí được đánh dấu trên thẻ, vẩy nhẹ rồi cho vào túi xách, ví tiền, ba lô, v.v. Bạn còn có thể sử dụng chiếc thẻ này làm kẹp sách (bookmark) trong sổ tay sách đọc để tận hưởng hương thơm mọi lúc mọi nơi.
Sử dụng tinh dầu thiên nhiên để chăm sóc sức khỏe
Ngửi hương thơm cho mục đích thư giãn và trị liệu
Tinh dầu thiên nhiên không chỉ mang lại hương thơm dễ chịu giúp xua tan căng thẳng, mà còn có nhiều tác dụng trị liệu hữu ích cho sức khỏe. Một số loại tinh dầu như khuynh diệp, bạc hà, sả chanh hay màng tang có khả năng kháng khuẩn, hỗ trợ đường hô hấp, trong khi oải hương, cam ngọt hay trầm hương lại giúp an thần, cải thiện giấc ngủ. Ngửi hương tinh dầu là cách đơn giản để tận hưởng những lợi ích này, vừa chăm sóc tinh thần vừa giúp cơ thể thư giãn.
Cách sử dụng:
- Khăn giấy hoặc thẻ mùi hương areme: Nhỏ vài giọt tinh dầu vào khăn giấy hoặc thẻ mùi hương, sau đó kẹp vào khẩu trang vải, khăn tay để ướp hương thơm tự nhiên trước khi sử dụng.
- Ống hít tinh dầu: Nhỏ 2–3 giọt tinh dầu vào bấc trong ống hít, đóng nắp lại. Khi cần sử dụng, mở nắp, đưa gần mũi và hít sâu để cảm nhận hương thơm, mang lại sự thư thái và dễ chịu tức thì.
Ngâm tắm với tinh dầu pha loãng
Ngâm tắm với tinh dầu là cách để thư giãn, giảm căng thẳng và chăm sóc cơ thể. Tuy nhiên, tinh dầu nguyên chất có độ đậm đặc cao và không tan trong nước, vì vậy bạn phải luôn pha loãng tinh dầu trước khi cho vào bồn tắm để tránh gây kích ứng da.
Cách làm:
Pha loãng tinh dầu (1-5 giọt) với dầu nền (như dầu jojoba, dầu hạnh nhân, v.v.), ethanol tinh khiết, dầu tắm không mùi hay muối Epsom rồi cho vào bồn tắm hoặc chậu nước ngâm chân.
*** Lưu ý không nhỏ trực tiếp tinh dầu vào chậu hoặc bồn tắm do tinh dầu không tan trong nước và có thể gây kích ứng da khi chạm phải với liều lượng lớn.
Các loại tinh dầu phù hợp để ngâm tắm gồm: lavandin, misho yuzu để thư giãn; tinh dầu khuynh diệp, bạc hà, hinoki để làm ấm cơ thể; tinh dầu màng tang, cam sành, quýt xanh để tinh thần sảng khoái.
Xông hơi nước nóng với tinh dầu
Các loại tinh dầu phù hợp để xông hơi gồm tinh dầu màng tang, khuynh diệp, sả chanh, citronella, có đặc tính kháng khuẩn, giúp thông mũi, giảm các triệu chứng cảm lạnh.
Cách làm:
- Xông ngửi tinh dầu từ hơi nước: Nhỏ 1-3 giọt tinh dầu vào cốc nước nóng và nhẹ nhàng ngửi hơi thơm.
- Xông hơi mặt: Đổ nước nóng vào chậu, thêm 1-3 giọt tinh dầu, sau đó phủ một chiếc khăn tắm qua đầu để xông hơi hoặc dùng máy xông hơi mặt (facial steamer) để thúc đẩy tuần hoàn máu và làm ẩm da.
Chườm nóng/lạnh với tinh dầu
Sự kết hợp giữa liệu pháp chườm nóng/lạnh và tinh dầu sẽ làm tăng hiệu quả trong việc giảm đau, giảm sưng và thư giãn cơ thể.
- Các loại tinh dầu khuynh diệp, gừng, đại hồi có tính ấm, giúp tăng cường hiệu quả làm nóng, làm giãn cơ và tăng lưu thông máu.
- Các loại tinh dầu có tính mát như bạc hà, tràm trà giúp giảm sưng và làm dịu cơn đau nhanh hơn.
Cách làm:
Đổ nước nóng/lạnh vào một chậu và nhỏ 1-3 giọt tinh dầu vào chậu nhúng khăn vào và vắt kiệt nước. Dùng khăn áp nhẹ vào những chỗ đau nhức để chườm nóng/lạnh.
***Lưu ý tránh để tinh dầu tiếp xúc trực tiếp với da. Hạn chế sử dụng quanh vùng mắt hoặc các vùng da nhạy cảm.
- Chườm nóng phù hợp để giảm đau nhức cơ, giảm co thắt, tăng tuần hoàn máu,... Chườm nóng nên thực hiện sau 48 giờ kể từ khi bị chấn thương.
- Chườm lạnh phù hợp để giảm viêm, giảm căng cơ. chấn thương vừa gặp, bong gân. Chườm lạnh nên thực hiện trong vòng 48 giờ sau chấn thương.
Mát-xa trị liệu bằng tinh dầu trộn dầu nền
Pha loãng tinh dầu vào dầu nền thực vật (dầu hạnh nhân, dầu jojoba, dầu dừa v.v.) với nồng độ 1% cho dầu dưỡng thể (body oil) và 0.5% cho dầu dưỡng mặt (facial oil) để mát-xa thư giãn hoặc dưỡng da, dưỡng thể.
***Những người có làn da nhạy cảm dễ bị kích ứng nên cân nhắc thử nghiệm với nồng độ thấp hơn trước khi sử dụng thường xuyên.
Dùng tinh dầu làm nước hoa/mỹ phẩm/chất tẩy rửa vệ sinh DIY
Có thể dùng tinh dầu thiên nhiên pha với các thành phần/hợp chất khác (ví dụ như muối tắm, sáp ong, dầu nền, baking soda v.v...) để điều chế nước hoa, mỹ phẩm chăm sóc cơ thể hoặc chất tẩy rửa/làm sạch gia dụng tự nhiên và thân thiện môi trường.
Một số công thức gợi ý:
- Muối tắm: 100g muối hồng/muối epsom + 10 giọt tinh dầu.
- Dung dịch vệ sinh bề mặt: 10ml nước cất + 90ml cồn + 20 giọt tinh dầu.
- Dầu gội/sữa tắm: 300ml dầu gội/sữa tắm không mùi + 30 giọt tinh dầu.
- Lăn thơm: 10ml dầu nền (jojoba, hạnh nhân, olive, v.v.) + 2-3 giọt tinh dầu.
Bạn có thể sử dụng tinh dầu thiên nhiên theo nhiều cách khác nhau tùy theo nhu cầu và sở thích. Tuy nhiên, dù sử dụng theo cách nào đi nữa, có một số nguyên tắc cơ bản mà bạn cần thực hiện để đảm bảo an toàn:
- Không sử dụng (bôi/xát/xịt) tinh dầu nguyên chất trực tiếp lên da. LUÔN LUÔN pha loãng tinh dầu trước khi tiếp xúc với da.
- Không ăn/uống tinh dầu.
- Không để tinh dầu tiếp xúc trực tiếp lên mắt hoặc các khu vực gần mắt.
- Không sử dụng cùng một loại tinh dầu liên tục trong thời gian dài hoặc sử dụng với liều lượng lớn.
- Không sử dụng tinh dầu cho trẻ sơ sinh và trẻ dưới 6 tuổi. Phụ nữ mang thai, người có bệnh lý nền hoặc có tiền sử bị dị ứng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ, chuyên gia trước khi sử dụng bất kỳ loại tinh dầu nào.